Zatrudnienie studenta – czym skutkuje podpisanie umowy o pracę ze studentem do 26. roku życia?

Chociaż całkowity koszt zatrudnienia pracownika skupia się przede wszystkim na składkach ZUS obciążających pracodawcę, pod uwagę trzeba wziąć również takie koszty związane z umową o pracę, jak wynagrodzenie urlopowe, wynagrodzenie chorobowe oraz inne płatne nieobecności pracownika. 

Umowa o pracę ze studentem a składki ZUS 

Student zatrudniony na podstawie umowy o pracę jest objęty takimi samymi składkami ZUS, jak przeciętny pracownik. To oznacza, że finansuje składkę na ubezpieczenie emerytalne (9,76%), zdrowotne (9%), chorobowe (2,45%) i rentowe (1,5%). Pracodawca opłaca składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (9,76% i 6,5%), wypadkowe (przeciętnie 1,67%), Fundusz Pracy (2,45%) i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (0,10%). 

Zwolnienie z podatku dochodowego przysługuje m.in. młodym pracownikom, którzy nie ukończyli 26. roku życia. Co ważne, przepisy nie uzależniają tzw. ulgi dla młodych od statusu studenta czy ucznia. Liczy się wyłącznie data ukończenia 26 lat. O ile zerowy PIT dotyczy także większości umów zleceń, o tyle nie ma zastosowania w przypadku umów o dzieło. 

Pracodawca zatrudniający studenta, który lada moment ukończy 26 lat, musi zwrócić uwagę na termin wypłaty wynagrodzenia. Czy wypadnie w dniu poprzedzającym dzień 26. urodzin, czy w dniu następującym po nim? Przychody, które są należne za okres objęty ulgą dla młodych, ale zostaną wypłacone po ukończeniu 26 lat przez podatnika, trzeba opodatkować. 

Zatrudnienie studenta na umowę o pracę wiąże się z opłaceniem wszystkich składek ZUS – niezależnie od wieku pracownika. Umowy zlecenia z uczniami i studentami do 26. roku życia nie są oskładkowane. To oznacza, że wynagrodzenie brutto jest równe wynagrodzeniu netto dla studenta i całkowitemu kosztowi zatrudnienia dla zleceniodawcy. 

Tabela zakłada, że studenci przepracowali identyczną liczbę godzin na umowie zleceniu i umowie o pracę w lutym 2024 roku (168 godzin) i listopadzie 2024 roku (152 godziny). Co istotne, wynagrodzenie brutto zleceniobiorcy, który przepracuje 152 godziny w listopadzie 2024 roku, będzie niższe od minimalnego wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę (4271,20 zł brutto zamiast 4300 zł brutto). Zleceniodawca nie będzie musiał wyrównywać tej kwoty, ponieważ liczy się przestrzeganie minimalnej stawki godzinowej brutto, która będzie wynosić 28,10 zł w tym miesiącu. Wynagrodzenie brutto z tytułu umowy zlecenia w lutym 2024 roku będzie wyższe – minimalna stawka godzinowa będzie niższa (27,70 zł brutto), ale zleceniobiorca przepracuje więcej godzin (168). 

W obu przypadkach nie uwzględniliśmy wpłat do PPK i założyliśmy, że studenci mają tylko jedno źródło przychodu – umowę o pracę lub umowę zlecenie.  

Minimalne wynagrodzenie w 2024 roku wzrośnie dwukrotnie. Wyniesie 4242 zł brutto w I półroczu 2024 roku i 4300 zł brutto w II półroczu 2024 roku. Jeśli student uprawniony do ulgi do młodych nie przekroczy limitu przychodów w tym okresie, otrzyma wynagrodzenie netto równe wynagrodzeniu brutto pomniejszonemu o składki ZUS finansowane przez pracownika. Będzie dostawać na rękę 3330,98 zł od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 roku i 3376,53 zł od 1 lipca do 31 grudnia 2024 roku. Jak widać, różnica będzie niewielka. Wyniesie 45,55 zł. Na potrzeby obliczeń założyliśmy, że pracujący student nie uczestniczy w PPK. 

Minimalna stawka godzinowa brutto, która będzie wynosić 27,70 zł od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 roku i 28,10 zł od 1 lipca do 31 grudnia 2024 roku, jest minimalną stawką godzinową netto dla studenta na umowie zlecenie. Dla porównania – stawka godzinowa na umowie o pracę wyniesie od 23,37 zł brutto do 28,29 zł brutto w przypadku wynagrodzenia minimalnego i w zależności od liczby godzin do przepracowania w danym miesiącu. Student na umowie o pracę, zarabiający najniższą krajową, nie otrzyma tych kwot na rękę, ponieważ pracodawca musi odprowadzić składki ZUS. 

Załóżmy, że student zatrudniony na pełny etat przepracuje 184 godziny w lipcu 2024 roku. Jeżeli pomnożymy tę liczbę godzin przez obowiązującą wówczas minimalną stawkę godzinową, którą stosuje się w przypadku umów zleceń, czyli 28,10 zł brutto za 1 godzinę, otrzymamy 5170,40 zł brutto. Ta kwota jest wynagrodzeniem netto dla zleceniobiorcy będącego studentem do 26. roku życia, ponieważ nie odprowadza się od niej ani składek ZUS, ani podatku dochodowego. To oznacza, że student na umowie zlecenie, który przepracuje tę samą liczbę godzin w lipcu 2024 roku, co student na umowie o pracę, otrzyma 1793,87 zł na rękę więcej. 

To, jaką umowę podpiszesz ze studentem, powinno wynikać z warunków wykonywanej pracy, nie z preferencji dotyczących wyższych zarobków na rękę czy niższych obciążeń składkowych. Umowa zlecenie nie może zastępować umowy o pracę, jeśli student będzie pracował w warunkach mających znamiona stosunku pracy. Oczywiście charakter niektórych zleceń może sprawiać, że zleceniobiorca musi mieć np. dostęp do biura w określonych godzinach, ale nie jest dopuszczalne zaoferowanie umowy zlecenia osobie, która będzie wykonywała pracę np. od 8:00 do 16:00, od poniedziałku do piątku, w miejscu wyznaczonym przez zleceniodawcę.